Przykładowe pytanie - Matura ustna 2023
Motyw cierpienia po stracie bliskich. Omów zagadnienie na podstawie Antygony Sofoklesa. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.
Cierpienie jest to uczucie towarzyszące człowiekowi. Wiąże się ono z przeżywaniem bólu. Mimo że przyczyną cierpienia jest ból fizyczny, umysłowy lub emocjonalny, nie jest ono z nim tożsame. Większą rolę niż ból pełni w nim wrażliwość. Ludzie w różny sposób reagują na cierpienie min. godząc się z nim. Różne są też jego podstawy np. z miłości, po stracie męża, za wiarę, czy swoje przekonania. Literatura opisuje los ludzki, z którym związane jest cierpienie. Przykładem lektury, w której występuje cierpienie po utracie bliskiej osoby jest ,,Antygona" oraz ,,Król Edyp” Sofoklesa. Utwory te opisują działania bohaterów, których spotyka ból i troska.
Główna bohaterka tragedii sprzeciwiła się Kreonowi, który był królem Teb. Pochowała swojego brata, ponieważ cierpiała, wiedząc, że jego ciało jest bezczeszczone. Prosi o pomoc swoją siostrę Ismenę, niestety ta bojąc się konsekwencji, nie chce pomóc Antygonie. Ukochana Hajmona dokonuje trudnego wyboru i chowa swojego brata, za co zostaje skazana na śmierć. Zrozpaczony Hajmon zabija się po jej śmierci, ponieważ bardzo mocno ją kochał. Jego matka Eurydyka również odbiera sobie życie. Cierpienie dosięga również Kreona, który zostaje sam po śmierci bliskich. Dla głównej bohaterki brat nie jest zdrajcą, mówi: ,,Czcić swe rodzeństwo nie przynosi wstydu”, uważa, że sąd ostateczny należy do Hadesa. Smutek po jego śmierci spowodował, że umiała podjąć trudną decyzję.
Kolejnym przykładem, w którym występuje cierpienie jest ,,Król Edyp" Sofoklesa. Tragedia jest pierwszą częścią losów rodziny Lajosa oraz stanowi fragment mitu Labdakidów. Ojciec Antygony i Ismeny także cierpiał w swoim życiu. Jego los był przesądzony, ponieważ zabił własnego ojca oraz ożenił się ze swoją matką. Gdy dowiedział się co uczynił postanowił się ukarać.
Powyższe przykłady pokazują, że cierpienie jest nieodłącznym elementem życia każdej osoby. Antygona i Edyp nie mogli decydować o własnym losie. Jakiekolwiek działania z ich strony nie spowodowały zmiany losów. Tym samym tragedie pokazują, że ucieczka przed fatum i cierpieniem jest niemożliwa, a los ludzki jest z nimi związany.
Jako kontekst można również wykorzystać:
- mit o Prometeuszu, który cierpiał przykuty do skały (cierpienie z miłości);
- mit o Demeter, która cierpiała po porwaniu swojej córki Kory (cierpienie po stracie dziecka);
- Legenda o św. Aleksym (cierpienie, jako wybór życiowy);
- Treny Jana Kochanowskiego, cierpiący ojciec po stracie córki;
- Hymn Juliusza Słowackiego, osoba, która cierpi na emigracji;
- ,,Quo vadis” Henryka Sienkiewicza, cierpienie za wiarę;
Obraz nonbirinonko z Pixabay